از تعاليم و انديشه هاي نابي كه پس از ظهور اسلام تجلي يافت آموزه هايي بود كه در نهايت تحت عنوان تصوف و عرفان و طريق باطن و اموري از اين دست از آن نام برده شد، طريقي كه سالكش را مي برد تا زير سايه ولايت و امامت به منزلي رساند كه صاحبش حضرت حق بود و راهش جز از طريق تنوير باطن روشن نمي شد و اين يكي از دستاوردهاي مهم آموزه هاي ديني اسلام بود.