|
|
|
Book's
Description:
tion] |
|
|
|
این کتاب که تألیف ابوالعزّ بن اسماعیل الجزریّ (متوفی 602هـ.ق.) بر اساس نسخة خطی کتابخانة برلین، به اهتمام دکتر یوسف بیگ‌باباپور منتشر شده است.بدیع الزمان ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز الجزری، مهندس معروف دورۀ اسلامی، در نیمۀ دوم قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری در دیار بکر می زیست. به همین دلیل به او کنیۀ جزری داده شده که زادگاهش، جزیره واقع در میان رودهای دجله و فرات است.تمامی اطلاعات موجود از زندگی جزری، مطالبی است که وی در مقدمۀ کتابش ذکر کرده است. وی اذعان داشته که کتابش را به درخواست حاکم دیار بکر ملک صالح ناصرالدین ابی الفتح محمود بن محمد بن قرا ارسلان بن داوود بن سکمان بن ارتق تألیف کرده است. جزری هم پدر این حاکم را درک کرده و هم برادرش را، و در سال 570ق./ 1174م. به خدمت این امرا وارد شده است و تمام حکومت امیر مزبور، از سال 570 تا 581ق در دربار او حضور داشته است. جزری پس از وی، معاصر جانشین او قطب الدین محمد بود که طی سالهای 581 تا 597ق. عهده دار حکومت بود.سپس در 597ق. ناصرالدین محمود بن محمد به حکومت رسید و جزری در دربار این امیر خدمت به این خاندان را ادامه داد. بنا به درخواست همین امیر، یعنی پس از 597ق. جزری کتاب خود را نوشت. امیر ناصرالدین محمود بن محمد در فاصلۀ سالهای 597-619ق. عهده دار حکومت بود، اما جزری در همین فاصله دار فانی را وداع گفت و شاید کتاب خود را در 602ق. به پایان برده و در همین سال نیز دار فانی را وداع نموده است.این کتاب جامع علم و عمل است؛ یعنی هم یک کتاب نظری و هم یک کتاب عملی محسوب می شود. موضوع آن ابزارهای مکانیکی است، بنابر این جزری مهندس مکانیک بود و مقام رئیس الاعمال را داشت که در واقع همان «رئیس مهندسان» بود. به واسطۀ تجربیات طولانی و وسیع و اگاهی عمیقش به علوم نظری و مهارت عملیش به این مقام رسیده بود. او یک مخترع بود و شرح اختراعات و ابتکارات خود را برای ما نوشته است. وی در نگارش مطالب مهندسی و هنر رسم فنی مهارت داشت. همچنین در تشریح مطالبی که در ذهن داشته و در توصیف ساده و آسان دقیقترین و پیچیده ترین ابزارها استاد بود. وی بر اهمیت تجربه و مشاهده تأکید می کند و علمی را که متکی بر تجربه نباشد، نمی پذیرد.در سال 1978م. مؤسسۀ میراث علمی عربی توانست میکروفیلم تمامی نسخ خطی کتاب جزری را که تا آن زمان شناخته شده بود، جمع کند که بالغ بر 15 نسخه بود. کهنترین نسخه ها متعلق به کتابخانۀ توپقاپی استانبول به شمارۀ 3472 بود که تاریخ کتابت آن 602ق. و به خط حصکفی، معاصر مؤلف، بود. |
Tags: مكانيك دوره اسلامي ، علوم نظري ، متون قديمي, Mechanics of the Islamic period, theoretical sciences, ancient texts |
|
Offer
- New Added
| 
